Συνέντευξη στη "Καθημερινή της Κυριακής" | 2.4.2023
Σήμερα, Τρίτη 31 Αυγούστου 2021, στην αίθουσα «Παύλος Μπακογιάννης» πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης – παραλαβής του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Ως απερχόμενος Υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης καλωσόρισα τον νέο Υπουργό Παναγιώτη (Τάκη) Θεοδωρικάκο, με τα ακόλουθα λόγια:
«…Ζούμε την εποχή των κρίσεων, των εκτάκτων καταστάσεων. Γεωπολιτικών, υγειονομικών, κλιματικών.
Το βιώνουμε καθημερινά, διαρκώς.
Γιατί η ανθρωπότητα υφίσταται τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Γιατί η πανδημία είναι παγκόσμια.
Γιατί οι σεισμοί των διεθνών ανταγωνισμών γεννούν μεταναστευτικές ροές, πολιτειακές αστάθειες και κοινωνικές αναστατώσεις.
Έτσι η νέα παγκόσμια κανονικότητα διαμορφώνεται σαν ένα σύνολο απρόσμενων, επικίνδυνων, δισεπίλυτων, αλληλοτροφοδοτούμενων καταστάσεων.
Και στην Ελλάδα και σε αυτή την κυβέρνηση αυτό το ξέρουμε καλά.
Στην Ελλάδα γιατί η έξοδος από την δεκαετή οικονομική και κοινωνική κρίση της χρεοκοπίας σήμανε την είσοδο σε απανωτές κρίσεις με αποκορύφωμα την πανδημία.
Στην κυβέρνηση γιατί από την πρώτη μέρα διαχειρίζεται το έκτακτο, το πρωτόγνωρο, σχεδόν το αφάνταστο, που όμως συμβαίνει.
Η ικανότητα διακυβέρνησης γίνεται όλο και περισσότερο η διαχείριση κρίσεων, και ο συνακόλουθος συνεχής επανασχεδιασμός των πολιτικών στα υπόλοιπα πεδία της διακυβέρνησης.
Οι κρίσεις ορίζουν την ασφάλεια, κι έτσι η έννοια της ασφάλειας, αλλάζει το δικαίωμα της ασφάλειας, μετασχηματίζεται.
Το βασικό μου μέλημα στα δύο χρόνια υπηρεσίας στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ήταν να δράσουμε αλλά και να αναδιοργανώσουμε την Αστυνομία, ώστε να ανταποκριθεί σε αυτά, τα νέα αιτήματα ασφάλειας.
Μειώσαμε την εγκληματικότητα, περιορίσαμε την ανομία, η αστυνομία βρέθηκε ξανά κοντά στον πολίτη, απέναντι στην παραβατικότητα. Σε γειτονιές, δρόμους, δημόσιους χώρους.
Κι όλα αυτά μετά από μια δύσκολη περίοδο κρίσης, διχασμού και εχθροπάθειας, που είχαν θολώσει τα όρια δικαιώματος και ευθύνης, νομιμότητας και παραβατικότητας.
Το κυριότερο όμως βάλαμε νέες βάσεις, με μεταρρυθμίσεις.
Το δόγμα «νόμος και τάξη» ήθελε και θέλει μετασχηματισμό περιεχομένου, το ίδιο όσο και οι αντιλήψεις περί αντίθεσης δικαιωμάτων και ασφάλειας.
Αντίπαλός στις μεταρρυθμίσεις δεν ήταν τόσο το ά ή το β΄κόμμα, ήταν ο φανατισμός και η συνεπαγόμενη σκουριά παρωχημένων απόψεων, ξεπερασμένων διλημμάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο νόμος για τις συναθροίσεις, που καταγγέλθηκε ακραία ως απειλή για τη δημοκρατία. Εφαρμόζεται κατά 90 %, και είναι υπόδειγμα για το πώς πρέπει να μάθουμε να ζούμε όλοι μαζί, με σεβασμό ο ένας για τα δικαιώματα του άλλου.
Παράδειγμα, η αστυνομική βία. Όλα τα στατιστικά στοιχεία και οι συγκρίσεις με τις χώρες της Ευρώπης, δείχνουν ότι στη Ελλάδα είναι περιορισμένη και ελεγχόμενη. Μεμονωμένα γεγονότα σόκαραν με την δύναμη της εικόνας. Η κομματική εκμετάλλευση τα χρησιμοποίησε αλόγιστα.
Εμείς τα χρησιμοποιήσαμε σαν δύναμη αλλαγής.
Με 5 καινοτόμες δράσεις.
4.000 αστυνομικοί επανεκπαιδεύτηκαν στην κοινοτική αστυνόμευση, στις σχέσεις με τους πολίτες.
Εκδόθηκε η λευκή βίβλος, το νέο προγραμματικό κείμενο της Αστυνομίας για τις προκλήσεις του 21ου αιώνα, που δίνει τον τόνο στην πρόληψη, την εκπαίδευση, την συνεργασία.
Εκδόθηκε το νέο επιχειρησιακό δόγμα για τις συναθροίσεις, στο ίδιο πνεύμα συνεργασίας, πρόληψης, διευθέτησης και αποφυγής καταστολής.
Ιδρύθηκε η ΟΔΟΣ το σώμα με τους άοπλους, εκπαιδευμένους νέους και νέες που σε κάθε συνάθροιση βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Με την εμφάνιση και τη στάση τους προσκαλούν σε ηπιότητα, διευθέτηση και λογική.
Ενισχύθηκε η διαφάνεια και η λογοδοσία. Ανά βδομάδα στην Αθήνα, κάθε μήνα για το σύνολο της χώρας, η Αστυνομία δημοσιεύει τα στοιχεία για τις συναθροίσεις που έγιναν και πως έγιναν. Δημοσιεύει αναλυτικά τα στοιχεία για ολόκληρο το αστυνομικό έργο.
Δημοσιεύει και την εξέλιξη –την πορεία των σημαντικών διοικητικών εξετάσεων ώστε να μην υπάρχει καμιά υπόνοια για καθυστερήσεις ή κουκουλώματα.
Έτσι κάναμε εμείς πολιτική, πίσω από τις εντυπώσεις, μακριά από τους λιθοβολισμούς.
Η Αστυνομία με τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, με τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων ελέγχου στο Συνήγορο του πολίτη που θεσμοθετήσαμε, έχει πάψει να είναι κλειστό σκοτεινό σύστημα όπως την θέλουν μερικοί, είναι ανοιχτό, δημοκρατικό σώμα, που πασχίζει μαζί με τους πολίτες, μαζί με τους υπόλοιπους θεσμούς και υπηρεσίες του κράτους να αντιμετωπίσει το έκτακτο, να αποφύγει την ευκολία της καταστολής, να καινοτομήσει για να μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Η αστυνομία φυλάει τον Έβρο και τα χερσαία σύνορα. Συνδράμει το λιμενικό στα θαλάσσια σύνορα, στο Β.Αιγαίο. Πέρυσι το Μάρτη αποτρέψαμε την εισβολή.
Και στη συνέχεια η αστυνομία κλήθηκε να αστυνομεύσει τα μέτρα πανδημίας. Να κάνει δηλαδή κάτι για το οποίο δεν ήταν εκπαιδευμένη, κάτι πρωτόγνωρο και ανήκουστο. Να ελέγχει ακόμη και την αναπνοή των πολιτών.
Επειδή είναι αυτή η συμπάσχουσα Αστυνομία, επειδή έκανε την πανδημία μάθημα για αυτογνωσία, με σχέδιο αλλά και αυταπάρνηση τα κατάφερε. Περισσότεροι από 17 εκατομμύρια έλεγχοι σε 15 μήνες. Με τα λιγότερα επεισόδια στην Ευρώπη. Κι ας πίεζαν με απαράμιλλο φανατισμό από την μια οι ζηλωτές της απαρέγκλιτης εφαρμογής των μέτρων, που εξόρκιζαν τη νεανική συμπαρουσία ως συνωστισμό και από την άλλη οι θιασώτες ενός ακραίου ανορθολογισμού και φαντασιώσεων. Η αστυνομία που ακόμη δεν επιβραβεύθηκε, δούλεψε.
Και τώρα συνεχίζει να δουλεύει με τη δύσκολη διαχείριση του εμβολιασμού και των αρνητών του.
Οι κρίσεις φέρνουν φόβο. Ο φόβος γεννά ανασφάλεια.
Το να μην ξέρεις που πατάς, η ομίχλη για το αύριο γιγαντώνει τα φαντάσματα.
Τα απανωτά γεγονότα εγκλημάτων, με αποκορύφωμα τα Γλυκά Νερά συγκλόνισαν την κοινή γνώμη.
Ούτε στο σπίτι του δεν είναι ασφαλής κανείς , αυτό ήταν το συναίσθημα.
Ήταν μεγάλη κρίση μέσα στην κρίση. Και η πολιτική εκμετάλλευση ήταν ασύμμετρα ανεύθυνη.
Τελικά επρόκειτο για απόλυτα δικαιολογημένη μεν, εγκληματοφοβία δε.
Και αποδείχθηκε.
Γιατί η Αστυνομία είχε την ψυχραιμία, το θάρρος και την ικανότητα να κάνει τη δουλειά της και να διαλύσει τους μύθους.
Είναι χρέος, βασική αποστολή της αστυνομίας να εμπνέει αίσθημα ασφαλείας στους πολίτες.
Με ή χωρίς πανδημίες, με ή χωρίς απανωτές κρίσεις.
Για να τα καταφέρει θέλει ανοιχτό μυαλό για συνεργασίες, το θάρρος της τόλμης, την συνεχή εκπαίδευση, την συνείδηση της αποστολής, τον έγκαιρο σχεδιασμό.
Μειώθηκε η εγκληματικότητα, το παρεμπόριο, καθάρισαν τα Εξάρχεια κι αναπνέουν οι ξεχασμένες γειτονιές της Αθήνας γιατί συνεργασθήκαμε με το Δήμο, γιατί αυτό το μοντέλο και το μνημόνιο συνεργασίας, το κοινό συντονιστικό κέντρο μεταφέρεται και σε άλλους δήμους της χώρας.
Η αστυνομία ή θα είναι μέσα στην κοινωνία ή δεν θα τα καταφέρει. Η κοινοτική αστυνόμευση προέχει, αλλά η κοινωνική συνδρομή είναι εξίσου απαραίτητη.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε το σχέδιο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και σε λίγο 6 πρότυπα και πιλοτικά αστυνομικά τμήματα θα λειτουργήσουν ώστε η αστυνομία να γίνει σημαντικός βραχίονας αντιμετώπισης αυτής της μάστιγας.
Αυτά τα μεγάλα ζητήματα της κοινωνίας, η ενδοοικογενειακή, η σχολική βία, η αθλητική βία, η επικίνδυνα ογκούμενη εγκληματικότητα ανηλίκων, η διείσδυση του οργανωμένου εγκλήματος, δεν θα κουραστώ να το λέω είναι συστημικά θέματα, δεν είναι απλές αστυνομικές επιχειρήσεις.
Έχουμε σύστημα να υποδεχθεί τους ανήλικους εγκληματούντες που όλο και πιο συχνά συλλαμβάνει η αστυνομία;
Έχουμε συντονισμό θεσμών και υπηρεσιών που να θωρακίζουν την δημοκρατία από την επέκταση του οργανωμένου εγκλήματος;
Σε αυτές τις προκλήσεις η αστυνομία ενεργεί, κάνει τη δική της δουλειά αλλά δεν παύει να προσπαθεί και να πιέζει για καλύτερο συντονισμό, θεσμικές και πολιτικές πρωτοβουλίες.
Είναι ατελέσφορο να προσπαθεί κανείς, με τα παλιά μυαλά και τα παλιά οργανωτικά σχήματα να αντιμετωπίσει το σήμερα. Το σήμερα, που εκτός από κρίσεις έχει και πολίτες με απαιτήσεις. Και κοινωνία πολιτών, που έχει την δύναμη και την τεχνολογία να διεκδικεί το δίκιο της και να αποδεικνύει την κατάχρηση εξουσίας.
Εκκρεμεί στην διαβούλευση, το έτοιμο νομοσχέδιο, εγκεκριμένο από το υπουργικό συμβούλιο για την αναδιοργάνωση του επιτελείου της αστυνομίας, αλλά και την ριζική αλλαγή της εκπαίδευσης των αστυνομικών.
Ελπίζω σε λίγο καιρό να γίνει νόμος του κράτους.
Ώστε να δώσει στην Αστυνομία τον ζωτικό χώρο γνώσης και μάθησης για να είναι σύγχρονη, αποτελεσματική και επίκαιρη.
Τελειώνω με το πλέον σημαντικό
Θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους μου.
Τις 55.000 άνδρες και γυναίκες του Σώματος, που δυο χρόνια τώρα τα δίνουν όλα.
Θέλω να ευχαριστήσω τον Αρχηγό που γνώρισα και συνεργάσθηκα άψογα και παραγωγικά.
Τους επιτελείς και αξιωματικούς που αν και πολλές φορές τους μίλησα βροντερά, ενωθήκαμε σε κοινό σκοπό και αμοιβαίο σεβασμό.
Θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου στο γραφείο. Με ανέχθηκαν, με στήριξαν, είναι ομάδα που ξέρει να παλεύει.
Με τον Λευτέρη Οικονόμου είμαστε σχεδόν πάντα μαζί εδώ. Κι όταν εγώ φεύγω εκείνος συνήθως μένει. Κι έτσι υπάρχει συνέχεια.
Θέλω να ευχαριστήσω επίσης τους νυν Γραμματείς του Υπουργείου την Σοφία Νικολάου, τον Κώστα Τσουβάλα και τον Βασίλειο Παπαγεωργίου για την πολύτιμη συνεισφορά τους στον τομέα του ο καθένας.
Θέλω να ευχαριστήσω τους χιλιάδες Πυροσβέστες άνδρες και γυναίκες που φέτος πάλεψαν που παλεύουν με αυτοθυσία απέναντι στις φλόγες των πολλών πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν φέτος.
Ευχαριστώ τον Αρχηγό και την ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος που καθημερινά αγωνίστηκαν για το καλύτερο.
Επίσης το προσωπικό της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας που είχε και έχει τιτάνιο έργο μπροστά του για την πανδημία και τις φυσικές καταστροφές.
Ακόμη ευχαριστώ τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους και το προσωπικό της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής που σε συνθήκες πανδημίας κρατούν ασφαλείς και ανθρώπινες φυλακές.
Ευχαριστώ τέλος τον πρωθυπουργό που με τίμησε, μου έδωσε αυτή την ευκαιρία.
Η πολιτική είναι σκληρή, ιδιαίτερα για εκείνον που επωμίζεται με το βάρος των αποφάσεων.
Αποχαιρετώ το υπουργείο, όχι τον δημόσιο βίο.
Κι έχω μια τελευταία λέξη για τους νέους, στις δουλειές, στα πανεπιστήμια, τα σχολεία, τις πλατείες και τους δρόμους. Για κάποιους από αυτούς που με έκαναν αρνητικό σύνθημα και στόχο στις εκδηλώσεις τους.
Εσείς θα ζήσετε στον νέο κόσμο. Για να τον φτιάξετε, πρέπει πρώτα να τον σώσετε. Είναι τόσο ριζικές οι αλλαγές που ζείτε, δίνουν την εντύπωση πως εμποδίζουν τη ζωή και αποκλείουν τη χαρά. Σας περιορίζουν και σας θυμώνουν. Δεν είναι έτσι, γιατί δεν είστε ανήμποροι! Δουλέψτε, αγωνιστείτε, ώστε να γίνουν ευκαιρίες για εσάς, για έναν καλύτερο και εφικτό κόσμο στα μέτρα σας.»
Ακολουθούν οι σχετικές αναρτήσεις στα social media:
Δείτε τα βίντεο με την ομιλία:
Περισσότερα εδώ.